Mondmaskers

Er is veel te doen om het dragen van mondmaskers.
Zijn ze nuttig? Hoe draag je ze correct?
In dit artikel proberen we duidelijkheid te scheppen en de belangrijkste vragen te beantwoorden.

Samengevat:
Je bent met een mondmasker nooit 100% beschermd, zelfs als je het correct gebruikt. Het kan daarom ook een vals gevoel van veiligheid geven.
De belangrijkste maatregelen blijven afstand houden en handen correct wassen.
De maskers dienen vooral voor zieke mensen: om hun overdracht naar anderen te verminderen.
Update: Niet alle besmette personen hebben symptomen. Je kan dus niet altijd weten of jezelf of iemand anders ziek is. Hierdoor is het wel aangeraden om op drukke plaatsen zoals winkels een masker te dragen. Je beschermt jezelf en je omgeving.

In dit artikel:

  • verspreiding van het virus en nut van maskers
  • Correct gebruik
  • Soorten maskers
  • Beschikbaarheid

Verspreiding van het virus en nut van maskers

  • Verspreiding van het virus (in de lucht)

Het virus verplaatst zichzelf niet via de lucht. Het kan wel door de lucht verspreid worden in druppeltjes, bijvoorbeeld na een hoest- of niesbui van een besmet persoon. Bij spreken en uitademen kunnen er ook druppeltjes verspreid worden, waarin het virus zit. Daarom is de 1,5 meter afstand zo belangrijk. Druppels blijven maar een beperkte tijd in de lucht en verplaatsen zich niet heel ver.

  • Nut

De mondmaskers die voor het publiek beschikbaar zullen zijn, dienen vooral om de omgeving van een zieke te beschermen. Het dragen om zelf niet besmet te worden, heeft een beperkter nut (zie verder bij soorten mondmaskers), als men voldoende afstand kan houden.
Besmette personen zullen anderen minder kunnen besmetten, bijvoorbeeld als ze hoesten of niezen. Hun speekseldruppels en neusvocht worden minder in de omgeving verspreid.
Op plaatsen waar je minder dan 1,5 meter afstand kan houden, is een mondmasker nuttig. Bijvoorbeeld op het openbaar vervoer of bij onvermijdelijk nauw contact zoals bij kinesitherapie of doktersafspraken.
Update juni 2020: In winkels wordt het ook drukker en is afstand houden niet meer altijd mogelijk. Hier is dan ook een masker aangeraden.

Correct gebruik

Door op de afbeelding te klikken, lees je hoe je een (stoffen) masker correct gebruikt.

Extra aandachtspunten (stoffen en chirurgische maskers)

  1. Draag het over mond én neus
  2. Het moet nauw aansluiten aan het gezicht
    Een baard of los lang haar verhindert dit bijvoorbeeld.
  3. Houd het op
    Even naar beneden trekken om te krabben, bellen of spreken, maakt het nutteloos.
  4. Raak het niet aan
    Door het tijdens het dragen aan te raken, verliest het ook aan nut.
    →Dus niet herschikken, krabben, of bellen met je gsm.
  5. Draag het enkel waar nodig.
    Met het masker op in je eigen auto zitten of in de buitenlucht wandelen, heeft weinig zin.

Soorten mondmaskers

Credit: apotheek Dons

Er zijn verschillende soorten maskers. Ze zijn niet gelijkwaardig qua prijs, effectiviteit en gebruiksduur.

De bekendste maskers zijn de FFP2 (en 3) maskers. Deze zijn het effectiefst omdat ze, naast druppels, ook virussen en bacteriën tegenhouden. Ze zijn het hardst nodig in de zorgsector en daar is momenteel nog steeds een tekort. Ze zullen voorlopig dus niet voor het publiek beschikbaar zijn. De prioriteit is hier natuurlijk om onze gezondheidswerkers en hun patiënten te beschermen, omdat zij nauw contact hebben met besmette en gezonde personen.

De maskers die nu wel beschikbaar zullen zijn, zijn chirurgische maskers en stoffen, herbruikbare maskers (zoals de zelfgemaakte maskers). Deze vangen wel druppels, maar virussen zelf niet.

Chrirurgische versus (handgemaakte) stoffen maskers

Chirurgische maskers zijn enkele uren waterdicht, waardoor ze kleine en grote druppels opvangen.
Het zijn wegwerpmaskers, dus ze zijn niet bedoeld om langdurig of meermaals te gebruiken.* Aangeraden wordt om ze max. 6 u te dragen (of korter als ze vochtig zijn).

Stoffen maskers zijn niet waterdicht: ze vangen wel grote druppels, maar kleine gaan er nog steeds door. Hun bescherming is dus beperkter en heeft vooral zin als ook alle andere richtlijnen goed worden gevolgd.
In sommige modellen is er ruimte om een filter toe te voegen, dit verhoogt de bescherming.  Naai die alleen vast als je weet dat die ook wasbaar is op hoge temperaturen.
Op deze website is een patroon om ze zelf te maken:
maakjemondmasker.be

Chirurgische en stoffen maskers sluiten beiden niet perfect aan, waardoor langs de zijkant er nog ingeademde lucht doorkomt.

→ Beide zullen dus de kans op overdracht verminderen, maar niet volledig wegnemen.

Andere maskers zoals papieren maskers, pollenmaskers  en partikelmaskers om mee te schilderen worden afgeraden, hierbij zijn de poriën veel te om druppels tegen te houden.

Beschikbaarheid

Update 12/06/2020: Zowel herbruikbare stoffen maskers als chirurgische maskers zijn momenteel beschikbaar.
De maskers en filters van Stad Antwerpen kunnen met de uitnodiging (via de post) worden afgehaald.
De maskers van de federale overheid kunnen vanaf 16/06/20 worden afgehaald. Opgelet: dit gebeurt in fases volgens leeftijd (ouderen eerst). 

 

* hergebruik chirurgische maskers
Dit wordt normaal afgeraden, maar gezien de schaarste in het begin of ecologische overweging wordt het nu soms gedaan.
Deze maskers zijn geproduceerd om eenmalig te gebruiken. Als het masker maar kort gedragen wordt (bijvoorbeeld tijdens een doktersafspraak of een busrit), dan kan je het eventueel wel bewaren om te hergebruiken. Door het lang te dragen (meer dan 6u), gaat de kwaliteit te sterk achteruit om bescherming te garanderen.

Draag je het maar enkele uren,  en bewaar je het nadien 3 dagen afgesloten (bijvoorbeeld in een enveloppe), dan kan het virus er niet op overleven. Na 3 dagen kan je het weer voor een paar uur dragen.
Raak, bij het afnemen en bewaren van het masker, enkel de binnenkant aan. De buitenkant kan immers besmet zijn!